PKO BP i Biedronka planują zintegrowanie usług – przy sklepach staną specjalne bankomaty, w których – w dalszej perspektywie czasowej – będzie można płacić np. rachunki. W sklepach Biedronki z założenia nie można płacić kartą. Wygląda więc na to, że ustawienie bankomatów najpopularniejszego w Polsce banku detalicznego – nastawionego na bardzo drobnych klientów – obok sieci sklepów zasadniczo adresowanych do równie drobnej klienteli ma ekonomiczny sens.
Ale nie tylko ekonomiczny. Nie udało się w Polsce wprowadzić „Tescopolu” - modelu organizacji społecznej poza dużymi ośrodkami miejskimi, skupionego wokół centrum handlowego jako miejsca aprowizacji, rozrywki i spotkań. Nic jednak straconego. „Małżeństwo” Biedronki z PKO BP będzie nawet lepszym odpowiednikiem: korzystanie z ich połączonych usług będzie nie tylko stygmatem przestrzennym, ale i społecznym. Sklep dla biedaków i bank dla „moherów”, no, po prostu harmonia sfer.
Ktoś, kto zakupy będzie robił w Biedronce, a sprawy załatwiał nie na poczcie, nie w urzędzie i nie w banku, a w przybiedronkowym bankomacie, nie będzie miał w ogóle powodu wychodzić gdzieś dalej. Żyjemy w społeczeństwie, ale też pewnie w epoce alergii na wysiłek fizyczny, alergii na chodzenie. Wystarczy posłuchać, jak wielką, acz codzienną tragedią jest niemożność znalezienia miejsca parkingowego wystarczająco blisko celu podróży. Nie dotyczy to jednak tylko kierowców, pieszych także.
Tym bardziej, że do (braku) higieny ruchu dochodzi (brak) higieny żywienia. Kiepskie, ale tanie jedzenie – niezdrowe typy tłuszczów, wyroby seropodobne, napoje z dużą zawartością sodu, wędliny i mięsa kąpane w poprawiaczach smaku, szklarniowe „wodniste” i ubogie w witaminy oraz minerały owoce i warzywa... Jemy źle. Pochłaniamy ogromne ilości jedzenia w poszukiwaniu śladowych ilości pierwiastków potrzebnych nam do życia, ale zresztą masy pokarmowej nie może sobie poradzić nadwerężony układ trawienny. Tyjemy, a wraz z większą wagą czujemy coraz większą niechęć do sprawiającego trudności ruchu.
Jesteśmy głodni (pozbawiani podstawowych składników odżywczych w zubożonych w nie produktach masowej sprzedaży), więc jedzenia kupujemy coraz więcej. Osławione „siaty” robią się coraz cięższe. Ci szczęśliwsi, którzy mają pracę, upraszczają trasę między pracą a domem, żeby tylko zdążyć zrobić zakupy i załatwić podstawowe sprawy. Ci, którzy pracy nie mają, wychodzą już tylko po zakupy i załatwić tzw. „sprawy”. Teraz będzie to jedno miejsce. Mniej ruchu, mniej potencjalnych spotkań, mniej stymulacji zmysłowej (a więc potrzeba coraz większej stymulacji ze strony telewizji i gazet, bo człowiek jest istotą czującą i swoją dawkę wrażeń musi mieć), mniej mieszania się różnych grup społecznych (biedni do Biedronki, bogaci do centrum), a więc także – co z oczu, to z serca. Po co robić politykę pod kątem kogoś, kto i tak nie wyjdzie z domu?
Takie kombinaty – wokół np. Tesco w Wielkiej Brytanii czy wokół Wal-Martów w Stanach Zjednoczonych – to idealne, samowystarczalne kombinaty społecznej inżynierii. To, że są groźne, pokazują przykłady z obu tych państw – otyłość, bierność, marazm, poczucie izolacji na prowincji, gigantyczne rozwarstwienie kulturowe, polityczna ospałość lub tendencje skrajne połączone z mentalnością „oblężonej twierdzy” (a jaka ma być, skoro się z niej prawie nie wychodzi?). Wolny rynek jednak nie pozwala zakazywać tego typu modeli prowadzenia biznesu – w końcu chodzi o przedsiębiorstwa prywatne.
Nie ma powodu przypuszczać, że „mariaż PKO z Biedronką” skończy się dużo lepiej. Tyle dobrego, że najbardziej szkodliwe wysoko przetworzone dania gotowe w Polsce się jeszcze nie przyjęły. Ale nawet bez tego – tendencja tego rodzaju integracji usług i handlu robi groźne wrażenie. Tylko dlaczego nikt nie zastanawia się, jaki wpływ na kondycję społeczeństwa będzie miała polityka handlowa banku, który wciąż należy do Skarbu Państwa?
Na to pytanie, jak zwykle, nie mam odpowiedzi.
Agata Czarnacka
http://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/biedronka-rozpoczyna-wspolprace-pko-bp,78552.html
